بررسی ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک، درصد اسانس و برخی عنصرهای درمنه‌دشتی تحت تأثیر تغییر خاک رویشگاه (بررسی موردی: منطقۀ دریاچۀ حوض سلطان استان قم)

در این پژوهش صفات مورفولوژیک درمنه ‌دشتی برداشت‌شده از سه نقطۀ رویشگاه طبیعی دارای خاک متفاوت، از 35 کیلومتری شمال قم در مرحلۀ گل‌دهی کامل شامل: ارتفاع گیاه، شمار پنجه، قطر بزرگ و کوچک تاج پوشش، طول و وزن ریشه، میزان قندهای محلول، پرولین، سدیم، پتاسیم، منیزیم، کلسیم، کلر، آهن و درصد اسانس اندازه‌گیری و مقایسه شد. نتایج تجزیۀ واریانس نشان داد، بین نقاط برداشت در سرشاخۀ گل‌دار، وزن ساقه، وزن ریشه، وزن کل مادۀ خشک، قندهای محلول، پرولین، سبزینۀ (کلروفیل) کل، سبزینۀa، سدیم، پتاسیم، منیزیم، کلر، سبزینۀ b و کلسیم اختلاف آماری معنی‌دار مشاهده شد. مقایسه میانگین نمونه‌ها نشان داد که حداکثر عملکرد سرشاخه گل‌دار 3/48 گرم بر بوته، وزن سرشاخه کل 5/173 گرم بر بوته، وزن ریشه 2/70 گرم بر بوته و وزن کل ماده خشک 6/243 گرم بر بوته و حداکثر درصد اسانس 75/0درصد بود. حداکثر قندهای محلول 68/0 میلی‌گرم بر لیتر، پرولین 17/1 میلی‌گرم بر لیتر، سبزینۀ کل 81/0 میلی‌گرم بر لیتر، سدیم 8/8 پی‌پی‌ام، پتاسیم 7/15 پی‌پی‌ام، منیزیم 7/4 پی‌پی‌ام، کلسیم 86/22 پی‌پی‌ام و کلر 2/35516 پی‌پی‌ام بودند. نتایج همبستگی صفات نشان داد که قندهای محلول با پرولین و کلر همبستگی مثبت معنی‌دار داشت و با سبزینۀ کل، سبزینۀ a و سبزینۀ b همبستگی منفی معنی‌دار داشت. پرولین با کلر (**82/0=r) همبستگی مثبت معنی‌دار داشت. نتایج نشان داد که درمنه ‌دشتی گیاهی متحمل به شوری کم بوده و با افزایش اسمولیت‌های تنظیم‌کننده، نسبت به شوری تحمل نشان داده و عملکرد اندام‌های هوایی با افزایش شوری به‌شدت کاهش می‌یابد.